Đỉnh núi Mẫu Sơn (xã Mẫu Sơn, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn) cao hơn 1.500m so với mực nước biển, là điểm du lịch khá hấp dẫn ở miền Bắc, quanh năm khí hậu trong lành. Thế nhưng, ít ai chú ý trên đỉnh núi có hệ thống biệt thự cổ do người Pháp xây dựng cách đây hơn trăm năm, kiến trúc độc đáo.
Mẫu Sơn được mệnh danh là xứ sở của gió và sương mù. Đặc biệt đến Mẫu Sơn vào mùa đông, nếu may mắn bạn có thể được tận mắt chiêm ngưỡng những bông tuyết trắng xóa.
Du khách lên đây để thưởng ngoạn phong cảnh nhưng ít ai để ý đến hệ thống nhà cổ. Theo quan sát, những biệt thự này được xây bằng đá, trải qua thời gian, khí hậu ẩm ướt nhưng vẫn toát lên vẻ vững chãi, kiến trúc độc đáo.
Khoảng đầu những năm 1900, người Pháp tìm ra đỉnh núi Mẫu Sơn, nơi được coi là điểm cao nhất vùng Đông Bắc bộ, khí hậu quanh năm trong lành. Năm 1916 người Pháp bắt đầu mở đường lên núi Mẫu Sơn. Từ dưới chân núi lên đến đỉnh khoảng 16km.
Mở xong đường, người Pháp xây tổng cộng trên 40 biệt thự rải rác trên đỉnh núi, năm 1923 thì đồng bộ hoàn thành. Những biệt thự này chủ yếu được dùng cho sĩ quan hoặc quan chức trong quân đội Pháp đóng tại địa bàn quanh vùng nghỉ mát, an dưỡng.
