Đình làng Đình Bảng (còn gọi là đình Báng) thuộc huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Nơi đây được mệnh danh là một ngôi đình cổ nổi tiếng, đẹp nhất đất Kinh Bắc. Hãy theo chân NếmTV khám phá ngôi đình cổ này nhé!
Trong dân gian có câu:
“Thứ nhất là đình Đông Khang
Thứ hai đình Báng vẻ vang đình Diềm”.
Đình Đông Khang đã bị tàn phá, đình Diềm trước có năm gian hai chái nay chỉ còn ba gian hai chái. Chỉ còn đình Đình Bảng là tương đối nguyên vẹn. Đình làng Đình Bảng được xây dựng từ năm 1700 và đến năm 1736 mới được hoàn thành.
Nội Dung Chính
Kiến trúc nhà sàn độc đáo của Đình làng Đình Bảng
Đình “Đình Bảng là hình ảnh độc đáo của kiến trúc dân tộc, giữ được hình ảnh toàn vẹn kiểu thức nhà sàn dân tộc được áp dụng cho kiến trúc đình làng“.
Đây là một công trình kiến trúc quy mô, nguyên trước có cả tam quan, cửa giữa xây hai trụ gạch kiểu lồng đèn cao, hai bên có cửa cuốn tò vò giả mái, phía sau là khoảng sân rộng, hai bên là hai dãy tả vu và hữu vu.
Cũng như mọi ngôi đình khác, công trình quan trọng nhất của đình Đình Bảng về mặt kiến trúc nghệ thuật là tòa Bái Đường (Đại Đình).
Kiến trúc tòa Bái Đường của đình Đình Bảng
Bái Đường của đình có hình chữ nhật, dài 20m, rộng 14m chia làm bảy gian, hai chái nằm trên nền cao bó đá xanh có hai bậc cấp.
Vẻ đồ sộ của đình thể hiện qua phần mái tỏa rộng chiếm 2/3 chiều cao tổng thể và 6 hàng, khoảng 60 cột lim lớn nhỏ có đường kính từ 0,55- 0,65 mét được đặt trên các tảng đá xanh vuông vức.
Khi bước vào lòng đình, quý khách bị cuốn hút bởi tất cả sự tinh hoa của nghệ thuật chạm khắc thế kỷ XVIII. Sự cuốn hút đầu tiên với mọi du khách là bức cửa Võng lớn ở cung giữa thuộc gian ngoài. Bức Võng phủ kín một diện rộng, kéo dài từ Thượng lương xuống Hạ xà và mở ngang hết một gian.
Cửa Võng được chạm lộng kết hợp chạm nổi tinh xảo trên cả 7 lớp, 9 ô các đề tài tứ linh, tứ quý,… Phía trên bức cửa Võng là bức trần gỗ che kín mái gian giữa với hình trang trí là một con chim Phượng xòe rộng cánh tới các vầng vân mây quanh đó.
Nghệ thuật hoa văn, kiến trúc tinh xảo của ngôi đình
Hoa văn trang trí trên các cấu kiện kiến trúc khác rất đa dạng, chạm trổ tinh vi, chau chuốt, hài hòa.
Kết cấu bộ khung đình khá vững chắc, gắn với nhau bằng các loại mộng theo lối chồng giường “Thượng tam, hạ tứ”. Mỗi bức chạm khắc ở đình là một tác phẩm nổi tiếng độc nhất vô nhị.
Càng chiêm ngưỡng, càng thêm bị cuốn hút: Bức “Bát mã quần phi” thể hiện sự sống động, thấy được sự phóng khoáng và nét thanh bình của mảnh đất này qua hình ảnh và tư thế của từng chú ngựa.
Bức Lưỡng nghê phục chầu, con đực, con cái, mỗi con một vẻ. Những bức chạm rồng tuyệt xảo: Long vân đại hội, Ngũ long tranh châu, Lục long ngự thiên…từng bức, từng bức gợi tả bao điều.
Lễ hội Đình Bảng
Lễ hội Đình Bảng diễn ra từ ngày 12 đến ngày 16 tháng 3 âm lịch, để tưởng nhớ 3 nhiên thần là Cao Sơn Đại Vương (Thần Núi), Thủy Bá Đại Vương (Thần Nước), Bạch Lệ Đại Vương (Thần Đất) và 6 vị thần là 6 vị tổ của 6 dòng họ có công xây dựng lại làng sau cuộc tàn phá của quân Minh vào thế kỷ XV.
Sau lễ là phần hội, tổ chức các trò chơi đấu vật, chọi gà,… Đến lễ hội bạn sẽ được thấy lại những nghi lễ cổ gìn giữ nhiều đời với lễ tế, lễ dâng phẩm vật,… gợi lại ký ức về quá trình mở đất, mở ra làng từ thủa xa xưa.
Ngoài ra, bạn còn được xem các trò diễn hội đình như chọi gà, đấu vật,… cùng các trò chơi lễ hội khác được tổ chức. Nhưng thú vị nhất vẫn là xem hát chèo đò hát Quan họ và đấu vật.
Đặc sản ở Đình Bảng
Rượu nếp
Rượu nếp Làng Cẩm thuộc phường Đồng Nguyên, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Với bàn tay khéo léo của người dân làng Cẩm dựa trên các phương pháp thủ công truyền thống – xa xưa, họ đã làm ra loại rượu có hương vị rất độc đáo & riêng.
Bánh phu thê
Bánh phu thê là đặc sản của vùng quê Bắc Ninh. Đây là loại bánh không thể thiếu trong mâm lễ cưới hỏi và ngày Tết, hội hè của người Kinh Bắc.
Dù chỉ được gói bằng những tấm lá dong giản dị, nhưng khi bánh phu thê được bóc ra thì thực sự khiến nhiều người ngỡ ngàng. Dưới lớp vỏ bánh trong suốt có rắc lấm tấm những hạt vừng đen, nhân bánh dần hiện ra. Ngoài đỗ xanh đãi sạch vỏ đã được hấp chín đánh tơi, người ta còn cho thêm đường trắng, cùi dừa, hạt sen và các hương ngũ vị.
Bánh gói xong được buộc dây rơm nếp, đem đi luộc rồi úp bụng hai chiếc bánh vào nhau, dùng lạt đỏ buộc thành cặp. Có lẽ vì vậy mà người đời gọi là bánh phu thê.
Thịt chuột
Thịt chuột Đình Bảng là một thứ đặc sản nếu không thử qua sẽ “phí cả một đời”. Người dân Đình Bảng bắt chuột đồng để ăn quanh năm, nhưng chủ yếu họ đi săn vào vụ gặt. Khi ấy, chuột bước vào giai đoạn sinh sản nhiều và béo ngậy nhất.
Thịt chuột đồng màu trắng, thơm ngon không thua gì thịt gà ta, thường được sử dụng kết hợp với các phụ gia để chế biến thành nhiều món ăn từ đơn giản đến cầu kỳ.
Đình làng Đình Bảng là một địa điểm du lịch đẹp gần Hà Nội. Các bạn hãy đến đây để tham quan nét độc đáo của đình Đình Bảng và thưởng thức những món ăn dân dã ở nơi đây nhé!