Làng tranh Đông Hồ là một làng nghề cổ truyền thống đã có lịch sử 400 năm. Hễ về làng tranh Đông Hồ, du khách sẽ được nghe các cụ trong làng tranh Đông Hồ ngân nga mấy câu ca rằng:
“Hỡi cô thắt lưng bao xanh
Có về làng Mái với anh thì về
Làng Mái có lịch có lề
Có sông tắm mát có nghề làm tranh.”
Làng tranh Đông Hồ – Bắc Ninh là cái nôi của dòng tranh khắc gỗ dân gian đặc sắc được đông đảo người dân cả trong và ngoài nước biết đến.
Nơi đây có những bức tranh từ lâu đã đi vào đời sống tinh thần nhiều thế hệ người Việt như: Đám cưới chuột, đàn gà mẹ con, hứng dừa, đánh ghen, mục đồng thổi sáo,…
Nội Dung Chính
Làng tranh Đông Hồ
Làng tranh dân gian Đông Hồ nằm ở đâu?
Làng tranh Đông Hồ nằm bên bờ sông Ðuống, thuộc xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Làng tranh nằm cách trung tâm thành phố Bắc Ninh khoảng 16km.
Hướng dẫn di chuyển đến làng tranh dân gian Đông Hồ
– Từ trung tâm Bắc Ninh, bạn đi theo tuyến Quốc lộ 38 – qua cầu Hồ, thì rẽ phải theo đường Thiên Đức chừng 2km nữa là tới làng tranh Đông Hồ. Tại đây, bạn có thể vào thăm quan các cơ sở làm tranh dân gian của các nghệ nhân.
Làng tranh Đông Hồ cách Hà Nội khoảng 31km theo hướng Đông.
- Đi bằng phương tiện cá nhân, bạn đi theo Quốc lộ 5 (đường 5) – đến gần ngã 4 Phú Thị thì rẽ trái theo Quốc lộ 18B – qua phố Sủi – chợ Keo – chợ Dâu, thì rẽ trái xuống đường đê, rồi rẽ phải thêm 3km nữa là tới Làng tranh Đông Hồ. Hoặc qua chợ Dâu tới thị trấn Hồ, rồi rẽ trái theo Quốc lộ 38, đến gần cầu Hồ thì rẽ trái theo đường Thiên Đức chừng 2km nữa là tới Làng tranh Đông Hồ.
- Đi bằng xe bus tuyến 204: Hà Nội – Thuận Thành, Bắc Ninh. Lộ trình xe 204 như sau: Điểm trung chuyển Long Biên – Cầu Chương Dương – Nguyễn Văn Cừ – Nguyễn Văn Linh – Quốc Lộ 5 – Ngã 4 Phú Thị – Đường 181 – Phố Sủi – Keo – Kim Sơn – Chùa Keo – Phố Toàn Thắng (KCN Hapro) – Đức Hiệp – Xuân Lâm – Hà Mãn – Chùa Dâu – Thanh Hoài (Thanh Khương) – Tám Á (Gia Đông) – Phố Khám (Gia Đông) – Thị trấn Hồ (Thuận Thành). Từ đây đi xe ôm vài km nữa là tới Làng tranh Đông Hồ.
Quy trình làm tranh dân gian Đông Hồ
Sáng tác mẫu và tạo bản khắc gỗ: mỗi mẫu sẽ có 2- 5 bản khắc gỗ khác nhau tùy theo màu sắc của từng mẫu. Đây là công đoạn khó nhất đòi hỏi người thợ phải có kỹ thuật cao.
Chuẩn bị giấy Dó: để có được tờ giấy dó hoàn chỉnh, người ta phải chọn lựa từng loại vỏ Dó được lấy từ trên rừng về, rồi trải qua nhiều công đoạn phơi, ngâm, giã nhuyễn, hòa bột vào bể seo, seo giấy, ép kiệt nước, phơi khô, đóng xén thành phẩm. Cuối cùng là quét hồ điệp.
In tranh: Màu sắc trong tranh Đông Hồ có 5 màu chủ đạo hoàn toàn tự nhiên: màu đỏ lấy từ gạch non, vàng từ hoa hòe, đen từ than lá tre, xanh từ lá tràm, trắng từ vỏ sò điệp. Thường để in một tranh cần phải có 5 bản khắc, in trong 5 lần.
Phơi tranh: sau khi tranh đã in xong sẽ được phơi cho khô.
Những trải nghiệm hấp dẫn ở làng tranh Đông Hồ
Thời xưa, tranh Đông Hồ chỉ được treo ngày Tết cổ truyền nên khi bước vào đây, các bạn sẽ có cảm giác như khung cảnh của cái Tết cổ truyền xưa, mọi cảnh tượng sinh hoạt thời xưa ấy đều được khắc vào những bức tranh Đông Hồ vô cùng độc đáo, sống động.
Du khách có thể tham quan nghề cổ truyền thống cùng hàng trăm bản khắc cổ quý giá.
Trong các gian nhà xây theo kiến trúc xưa được treo đầy tranh dân gian với nhiều thể loại khác nhau, từ sinh hoạt đời thường tới tranh lịch sử, phong cảnh,… ngập tràn màu sắc tươi trong.
Tại đây, du khách còn được nghe giới thiệu về những giá trị văn hóa đặc sắc của nghề làm tranh dân gian Đông Hồ và có thể trải nghiệm tự tay in tranh cũng như mua sắm những bức tranh ưng ý.
Những địa điểm du lịch xung quanh làng tranh Đông Hồ
Chùa Bút Tháp
- Địa chỉ: phía tây thôn Bút Tháp, xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh
Chùa Bút Tháp là một ngôi cổ tự có lâu đời, quy mô lớn và còn khá nguyên vẹn lối kiến trúc xưa. Ngôi chùa sở hữu pho tượng “Quan Âm nghìn tay nghìn mắt” bằng gỗ lớn nhất Việt Nam.
Đền thờ An Sinh Vương Trần Liễu
- Địa chỉ: Thuận Thành, Bắc Ninh
Chùa Dâu
- Địa chỉ: xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.
Đây là ngôi chùa lâu đời nhất và gắn liền với lịch sử văn hóa, Phật giáo Việt Nam. Ngôi chùa được Nhà nước xếp hạng di tích lịch sử vào ngày 28/4/1962.
Chùa Linh Ứng
- Địa Chỉ: Thôn Ngọc Khám, xã Gia Đông, Thuận Thành – Bắc Ninh
Đền Sĩ Nhiếp
- Địa chỉ: Xã Gia Đồng, Thuận Thành, Bắc Ninh.
Chùa Phúc Nghiêm
- Địa chỉ: xã Hà Mãn, Thuận Thành, Bắc Ninh.
Làng tranh Đông Hồ Bắc Ninh không chỉ là điểm tham quan dành cho những du khách đến tìm hiểu về tranh mà nơi đây còn có những lễ hội hấp dẫn như: rằm tháng Ba âm lịch, thi tranh, thi mã, ngày hội tế thần…
Đặc biệt, lễ hội mùa xuân là thời gian lí tưởng để du khách chiêm ngưỡng nét đẹp của những bức tranh Đông Hồ.
